Thursday, November 25, 2010

कबड्डी-कबड्डी- पूर्वार्ध

एक पडकी जागा....जिथे आधीच्या वास्तूचे भग्नावशेष आहेत....आणि तिथे एखादी स्कायस्क्रेपर होण्यापलीकडे काय होणार या मुंबईत.... पण मुंबई एक वेगळी चीज आहे....
ती पडकी जागा साफसूफ होते.... तिथली जमीन सपाट केली जाते....त्यावर नवीन मातीचा थर टाकला जातो आणि एका संध्याकाळी आता या नवीन बनलेल्या मैदान-सदृश जागेच्या चारी कोपर्यानावर क्रिकेटच्या मैदानावर असतात तसे चार प्रखर प्रकाशझोत लागतात....मैदानाच्या एका बाजूला मध्यवर्ती स्टेज बनते... प्रचार नाही,नवा पक्ष नाही, मग आता ही सभा कोणाची..... पुढच्या दिवशी काही कार्यकर्ता वाटणारी माणसे होर्डींग्ज वगैरे घेऊन येतात....राजकीय नेत्यांच्या प्रतिमांनी बरंच भाग व्यापलेला असलं तरी त्या होर्डींग्जवर स्पष्ट असतं त्या मैदानावर होणार्या 'इवेन्ट' चं नाव.... 'महाराष्ट्र राज्य कबड्डी स्पर्धा'
जिथे स्पर्धा होणार त्याच्या एका बाजूला उच्च-मध्यमवर्गीय वस्ती तर लागून असलेल्या रस्त्याच्या दुसर्या बाजूला मराठी आणि उत्तर भारतीय अशी मिश्र वस्ती.... वस्तीला एक मैदान नाही, आहे त्या मोकळ्या जागेत क्रिकेट शिवाय काही खेळलं जात नाही... स्पर्धा बघायला प्रेक्षकांना ४ सज्जे बनवले आहेत...कोण येणार बघायला....
शनिवार २० नव्हेंबर ची संध्याकाळ.... महाराष्ट्रातल्या जिल्हाचे महिला व पुरुष संघ दाखल होऊ लागतात.... त्यांची वर्दळ, तयारी मैदानाच्या आसपास जाणवू लागते.... आणि 'भैसाब, याहन क्या हो राहा है' असा प्रश्न विचारत अनेक जण तिथे दाखल होऊ लागतात....स्पर्धेचे स्वयंसेवक आणि सुरक्षारक्षक त्यांना प्रेक्षकांच्या जागेत बसायची विनंती करतात जी साहजिक धुडकावली जाते..... मुंबई शहर आणि उपनगर संघ येतो त्याबरोबर त्यांचे चाहतेही येतात...ते प्रेक्षकांसाठीच्या जागेत बसतात....त्यातले काही माजी खेळाडू, जे इतर जिल्ह्यातल्या खेळाडूना ओळखतात..हळू-हळू कोण 'बादशा' आहे, कोणाचा गेम आताएवढा राहीला नाही अशी इतिहासाची आणि सांख्यिकीची उजळणी होते.... आणि मंचावरून आवाज येतो.... पहिले वाद्य आणि मग गाणं ''''खेळू कबड्डी अभिमानाने....अभिमानाने'''
राजकीय नेत्यांच्या सहस्त्रानामानंतर पहिला सामना घोषित होतो.... 'अहमदनगर विरुद्ध वाशीम'' सहा मैदाने, विद्युत प्रकाश-झोतात न्हाऊन निघालेली, प्रत्येक मैदानाजवळ इलेक्ट्रोनिक गुण-फलक, प्रत्येक मैदानापाशी सांख्यिकीची टीम, पंच, सामनाधिकारी, दोन्ही संघाचे खेळाडू, प्रशिक्षक, व्यवस्थापक, पुरस्कर्ते, आणि काही खास पाठीराखे.... खेळाडू सराव करतायेत, धावतायेत, पकडीचा सराव करतायेत, उड्या, स्ट्रेचिंग.... थोड्याच वेळात नाणेफेक होते.... दोन्ही संघ त्यांच्या बाजू घेतात.... पंच दोन्ही संघाशी बोलतात आणि शिट्टी होते... सामना सुरु..... बघे सरसावतात....कुतूहलाने बघू लागतात....सुरुवातीच्या २-३ सावध खेळीनंतर एक सर्विस..... रायडर दम घेतो आहे....उजव्या कोपर्यात खोलवर घुसून बोनस गुण साधू पाहतो आहे....तेवढ्यात त्याचा उजवा पाय पकडला जातो,,, तो कोपराराक्षकाला मध्यरेषेकडे खेचतो...पण डावीकडच्या कोपर्याने त्याला आता घेरला आहे... तो त्यांना घेऊन मध्यारेषेला स्पर्श करणार इतक्यात त्याचा खांदा अडवत त्याला परत आतमध्ये खेचला जाता....पंच शिट्टी मारतात....पहिला गुण.... आणि बघ्यांच्या नकळत त्यांचा आवाज थांबलेला.... आणि हात टाळ्या वाजवू लागलेले..... स्वयंसेवक आणि सुरक्षारक्षक परत त्यांना प्रेक्षकांसाठीच्या जागेत बसायची विनंती करतात.... आणि आता ती स्वीकारली जाते.... जाते....फक्त आत्तासाठी नाही... पुढचे ४ दिवसही.....

आजचे मरण उद्यावर ढकलले

  आजचे मरण उद्यावर ढकलले , तसे उद्याचे कलले किंचित परवावर , आणि परवाचे अंशतः तेरवावर टीचभर जागा झाली तिथे थोडे बूड टेकले खोल श्वास घे...